Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka tego typu jest spółką handlową, czyli taką której funkcjonowanie regulowane jest przez Kodeks spółek handlowych. Może być utworzona przez jeden lub kilka podmiotów (wspólników). Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki wobec wierzycieli. Odpowiada za nie sama spółka swoim majątkiem utworzonym z wkładów wspólników. Ponadto, za zobowiązania spółki mogą odpowiadać także członkowie jej zarządu subsydiarnie, tj. w przypadku bezskuteczności egzekucji z majątku spółki, jeśli nie zgłosili w porę wniosku o upadłość spółki.

Spółka z o.o. zobowiązana jest do prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z ustawą o rachunkowości. Po zakończeniu roku spółka musi sporządzić sprawozdanie finansowe, czyli rachunek zysków i strat, bilans oraz informację dodatkową. Wszystkie te dokumenty należy przedłożyć w urzędzie skarbowym oraz sądzie rejestrowym.

Wymagany kapitał zakładowy to minimum 5000 zł. Wkłady na pokrycie kapitału zakładowego mogą być wniesione w formie gotówki lub aportów, minimalna wartość udziału to 50 zł. Udziały muszą zostać pokryte w całości przed złożeniem wniosku do KRS.

Organami spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są:

• Zgromadzenie wspólników – najwyższa władza spółki, podejmuje między innymi decyzje w sprawie powołania i odwołania zarządu oraz podziale zysku.
  
• Zarząd – powoływany i odwoływany przez zgromadzenie wspólników minimalny skład to 1 osoba. Prowadzi sprawy spółki i ją reprezentuje.
  

Nieobowiązkowo rada nadzorcza bądź komisja rewizyjna. Ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej jest obligatoryjne w dwóch przypadkach: jeśli kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 000 PLN, a wspólników jest więcej niż 25 (chyba że istnieje już komisja rewizyjna lub rada nadzorcza), oraz zawsze wtedy, gdy spółka z o.o. powstała ze spółki Skarbu Państwa. Organy te sprawują nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach. Rada Nadzorcza składa się z przynajmniej 3 członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników.

Prowadzenie działalności w wieloosobowej spółce z o.o. nie stanowi tytuł do żadnych ubezpieczeń w ZUS. Tytułem takim jest wyłącznie sprawowanie funkcji wspólnika w jednoosobowej spółce z o.o. Katalog tytułów powodujących obowiązek ubezpieczeń w ZUS określa art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 66 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wśród nich wymienia się osoby prowadzące pozarolniczą działalność. Z kolei definicja takiej osoby zawarta jest w art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Stosownie do brzmienia tego przepisu za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. Nie wymienia się tu osoby będącej wspólnikiem wieloosobowej spółki z o.o.Dlatego też osoba będąca wspólnikiem spółki z o.o. nie podlega z tytułu prowadzonej działalności żadnym ubezpieczeniom w ZUS.

Spółka cywilna

W odróżnieniu od spółek prawa handlowego spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej. Spółka cywilna nie ma własnego mienia – nabywane prawa i zaciągane zobowiązania wchodzą do wspólnego majątku wspólników, stanowiącego ich współwłasność łączną. Także wspólnicy, nie spółka, prowadzą ewentualne przedsiębiorstwo, które podlega rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Do osiągnięcia celu spółki zazwyczaj niezbędne jest utworzenie majątku wspólnego, który powstaje z praw wniesionych w postaci wkładów (wniesienie własności rzeczy lub prawa ich używania) oraz z usług wspólników. Domniemywa się, że wkłady wspólników są równe. Za zobowiązania zaciągnięte w związku z działalnością spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie zarówno majątkiem wspólnym, jak i majątkiem indywidualnym. Każdy ze wspólników jest zarówno zobowiązany, jak i uprawniony do prowadzenia spraw spółki.

Spółka jawna

Spółka jawna – jest osobową spółka prowadzącą przedsiębiorstwo pod własną firmą i niebędąca inną spółką handlową. Nie posiada osobowości prawnej. Posiada swój majątek, który stanowią wkłady wniesione do spółki oraz mienie nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. W spółce jawnej odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą wszyscy wspólnicy solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, bez ograniczeń, całym swoim majątkiem, zarówno obecnym, jak i przyszłym. Obowiązuje jednak zasada subsydiarnej odpowiedzialności wspólników. Oznacza ona, że wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, co nie oznacza jednak, że wierzyciel nie może wcześniej wystąpić z pozwem przeciwko wspólnikom. Każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki jawnej bez dodatkowego wynagrodzenia. Umową spółki albo późniejspozą uchwałą wspólników można powierzyć prowadzenia spraw spółki jednemu lub kilku wspólnikom. Pozostali wspólnicy są wówczas wyłączeni od prowadzenia spraw spółki. Za prowadzenie spraw spółki wspólnik nie otrzymuje wynagrodzenia. Prowadzenie spraw spółki nie może zostać powierzone osobom trzecim z wyłączeniem wspólników.

Spółka komandytowa

Spółka komandytowa jest odrębnym typem spółki prawa handlowego. Zaliczana jest do kategorii spółek osobowych.

W spółce komandytowej funkcjonują dwie kategorie wspólników – komplementariusze i komandytariusze. Przyczyną wyodrębnienia przez ustawodawcę dwóch rodzajów wspólników jest odmienne ukształtowanie ich pozycji prawnej w spółce komandytowej.

Komplementariusz jest wspólnikiem aktywnym, który co do zasady prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz. Czynne uczestniczenie w kierowaniu spółką przez tego wspólnika ustawodawca połączył jednak z przypisaniem mu nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. 

Komplementariusz odpowiada bowiem za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Odpowiedzialność komplementariusza jest jednak subsydiarna, co oznacza, że wierzyciel może prowadzić egzekucję z jego majątku, dopiero gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Komandytariusz jest wspólnikiem pasywnym, który w zasadzie nie prowadzi spraw spółki i nie reprezentuje jej. Pasywny udział komandytariusza w kierowaniu działalnością spółki przesądził o przyznaniu mu przez ustawodawcę ograniczonej odpowiedzialności za jej zobowiązania. Wspólnik ten odpowiada bowiem za zobowiązania tylko do określonej w umowie spółki kwoty tzw. sumy komandytowej. Jeżeli natomiast komandytariusz wniesie do spółki wkład o wartości co najmniej równej sumie komandytowej wówczas wolny jest od osobistej odpowiedzialności.

Osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą – najprostsza organizacyjnie i najczęściej wybierana forma prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.

Zalety:

• najprostsza pod względem prawnym forma prowadzenia działalności gospodarczej,
  
• nie wymaga dużych nakładów finansowych,
  
• właściciel sam podejmuje wszystkie decyzje, co przy braku doświadczenia może okazać się wadą
  

Wady:

• płynność finansowa zależy od kapitału początkowego przedsiębiorcy,
  
• cały ciężar odpowiedzialności spoczywa na jednym człowieku (jednoosobowy przedsiębiorca jest „kierownikiem jednostki” w rozumieniu prawa podatkowego),
  
• przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem za podjęte zobowiązania.